در این آزمایشگاه تجهیزات پیشرفته آزمایشگاهی همچون دستگاههای اتوآنالیزر، الایزا ریدر، شیکر اکوباتور الایزا ،الایزا واشر، فریزر 80- و یخچال معمولی موجود می باشد.در ابتدا شروع طرحهای تحقیقاتی درصورت نیاز، خونگیری از بیماران صورت گرفته و نمونهای سرم و پلاسما با استفاده از سانتریفیوژ آماده و جداسازی شده و با توجه به شرایط مورد نیاز در فریزرهای 80- و یا 20- درجه سانتی گرارد آزمایشگاه ذخیره میگردد. به اختصار در مورد کار هرکدام از دستگاههای موجود در این آزمایشگاه توضیحاتی ارائه می گردد.
1-اتوآنالایزر: اتوآنالایزر، ترکیب‌های شیمیایی خون را اندازه گرفته و روی نمودار، نمایش می‌دهد. این کار به وسیله مخلوط کردن، واکنش معرف و اندازه گیری رنگ سنجی در حضور جریان مداوم انجام می‌شود. اساس سنجش‌های این دستگاه اسپکتروفتومتری است بدین ترتیب که پس از جداسازی سرم خون، معرف مورد نظر (برای سنجش هر ترکیبی که باید سنجش شود بطور مثال قند خون) به سرم اضافه می‌شود و ترکیب نهایی به رنگ خاص درمی آید با توجه به قانون بییر مبنی جذب انتخابی نور توسط مواد مختلف، نوری با رنگ مکمل رنگ ترکیب نهایی را از آن عبور داده و میزان جذب نور را اندازه گیری می‌کند سپس آن را با میزان جذب نور استاندارد مقایسه و به نسبت آن مقدار ترکیب مورد نظر را با عدد اعلام می کند.
دستگاه اتوآنالایزر موجود در مرکز: در این مرکز تقریبا در تمام طرحهای تحقیقاتی از دستگاه اتوآنالایزر mindray مدل BS200 استفاده می شود. این دستگاه قابلیت انجام 200 تست در ساعت را دارد. آزمایشات صورت گرفته با این دستگاه شامل اندازه گیری گلوکز خون، کلسترول تام، LDL-C، HDL-C، تری گلیسرید، آنزیمهای کبدی، آهن سرم و.... می باشد. جهت شروع کار با این دستگاه باید اصول ایمنی مربوط به آن از جمله چک کردن پر بودن ذخیره آب مقطر، قرار گیری صحیح کیتها و نمونه ها در محل مورد نظر،اطمینان از تمیز بودن کوت ها و کالیبر نمودن دستگاه می باشد. در طول کار دستگاه نیز کارشناس باید روند کار را پیگیری نماید و خطاهای ایجاد شده ضمن کار را رفع نماید.
2- الایزا ریدر، الایزا واشر و شیکر انکوباتور الایزا دستگاه الایزاریدر یا میکروپلیت ریدر ،یک اسپکترومتر تخصصی بوده که به منظور قرائت نتایج تست الایزا طراحی شده است. واژه الایزا ELISA ، اختصاری از کلمات Assay Sorbent Immune Linked-Enzyme است. این تکنیک بر اساس تشخیص یک آنتی ژن یا آنتی بادی روی یک سطح جامد به صورت مستقیم یا ثانویه به کمک آنتی بادیهای نشاندار و ایجاد محصولاتی استوار است که می¬توانند توسط اسپکتروفتومتر خوانده شوند. الایزاریدر یک اسپکتروفتومتر اختصاصی است.
این دستگاه دارای فیلترها یا گریتینگ های انکساری بوده که گستره طول موج ها را محدود کرده و معمولا بین 400 تا750 نانومترعمل می¬کنند. سـيـستم نوري موجود در اين دستگاه ها توسط تعدادي از كارخانه ها با استفاده از فيبرهاي نوري به منظور تامين نور جهت چاهك هاي حاوي نمونه در ميكرو پليت طراحي مي شود. ابتدا يك شعاع نوري از نمونه اي كه داراي قطري بين 1 تا 3 ميلي متر است عبور كرده و سپس يك سيستم آشكار كننده ، نور عبوري از نمونه را آشكار و تقويت مي كند. در مرحله بعد ، سيگنال مربوط به جذب نوري نمونه‌ها ثبت شده و سيستم خوانشگر نيز آن را به اطلاعاتي تبديل مي كند كه سبب تفسير نتايج تست مي شوند. برخي از الايزا ريدرها با استفاده از سيستم هاي شعاعي نوري دوتايي كار مي كنند.نمونه هاي مورد آزمايش در پليت هايي كه به اين منظور طراحي شده اند و داراي تعداد خاصي چاهك هستند ، قرار مي گيرند. پليت هاي 8 ستوني همراه با 12 رديف كه در مجموع 96 چاهك را تشكيل مي دهند ، رايج تر از بقيه هستند. موقعيت سنسور نوري الايزا ريدر بر اساس نوع كارخانه سازنده متغيير است ؛ به طوري كه در برخي موارد ممكن است در بالاي پليت حاوي نمونه و گاهي نيز مستقيما در زير پليت قرار گيرد. امروزه ميكرو پليت ريدرها داراي كنترل هايي هستند كه به وسيله ميكروپروسسورها تنظيم شده اند.
وسايل لازم جهت انجام تكنيک الايزا
- الايزا ريدر
- ميكرو پليت واشر (شستشو دهنده چاهك ها)
- سيستم توزيع كننده مايع (در اين مورد ممكن است از پيپت ها چند كاناله مولتی چنل استفاده شود)
-شیکرانكوباتور
يك تست اليزا به طور رايج شامل مراحل زير است:
در این مرکز تستهای مربوط به هورمونهای گوارشی مثل لپتین، گرلین، انسولین، فاکتورهای التهابی مثل اینترلوکین ها توسط این روش انجام می گردد.
دستگاه الایزا ریدر، واشر و شیکر انکوباتور موجود در مرکز تحقیقات تغذیه
این دستگاهها ساخت شرکت awareness کشور امریکا می باشند .
در این آزمایشگاه علاوه بر انجام موارد اشاره شده، آموزش لازم به دانشجویان در زمینه انجام آزمایشات فوق صورت می گیرد.
کارشناس آزمایشگاه: دکتر سمیرا پورمرادیان